Waarom perslucht onmisbaar is voor Jacques Ijs - Nieuws

Met zo’n 140 bolletjes per persoon per jaar, omgerekend 7 liter, zijn de Belgen bij lange na niet de grootste liefhebbers van ijs, alhoewel het een liter méér is dan het Europees gemiddelde. De Scandinaviërs zijn grotere ijsliefhebbers: ze verorberen elk 13 liter per jaar. En de Amerikanen doen daar nog een flinke schep bovenop met 20 liter ijs per persoon. Maar als de Belg een ‘crèmeke’ wil, dan moet dat een premium ijsje zijn. En daarmee is Jacques IJs in Westerlo groot geworden.

Flexibele productielijnen

De wortels van het bedrijf liggen in een lokale ijsmaker. Tegenwoordig produceren de 157 vaste medewerkers ijs voor zo’n 80 private labels uit heel Europa; de productie onder eigen label is nog maar zeer beperkt. In de drukke maanden komen er tot 30 miljoen ijsjes van de dertien productielijnen. In tientallen varianten en smaken, want het Innovation Center van Jacques IJs ontwikkelt elk jaar nieuwe ijsjes. “Dit betekent dat we in de productie veel omschakelen; van het ene naar het andere merk en ook van het ene naar het andere product”, zegt Bart Renders, Technical Engineer. Soms hoeft hiervoor enkel de afvulmachine omgesteld te worden; een andere keer kost ombouwen een halve dag werk.

De rol van perslucht

Bij de productie van het ijs speelt perslucht een belangrijke rol. Niet alleen voor de vacuümgrippers die het juiste deksel op het gevulde crèmepotje plaatsen of in de verpakkingslijn; ook bij de productie van het ijs zelf is perslucht onmisbaar. “We beluchten onze mix van ingrediënten door perslucht toe te voegen voordat we de mix invriezen. Anders zou het bevroren ijs zo hard als steen zijn”, legt Bart Renders uit. “De perslucht mengt zich met de mix en zorgt ervoor dat het ijs smeuïg is”. Voor Jacques IJs zijn daarom zowel de beschikbaarheid als de kwaliteit van perslucht cruciaal. “We kunnen ons niet permitteren een vulmachine stop te zetten als de productie loopt. Je verliest dan een deel van de mix en we moeten de lijn volledig reinigen. Tien minuten stilstand kan tot een effectieve productiestop van meer dan een uur leiden.” Dat is in essentie waarom perslucht zo belangrijk is voor Jacques IJs en daarom ook gemeten wordt in de Audit. Daarin wordt getoetst of de gemeten kwaliteit overeenkomt met de vastgelegde kwaliteit.

Investeren in onderhoud

Onderhoud aan het persluchtsysteem heeft prioriteit bij het team van Bart Renders. Ventielen en leidingen op de machines worden bij het jaarlijks onderhoud altijd vernieuwd. De techniekers worden hierbij ondersteund door Rindus, één van de Official Partners in België van Festo. “Een belangrijke partner voor ons.” Twee jaar geleden zijn er in de ijsfabriek nieuwe compressoren geplaatst en is veel geïnvesteerd in het retrofitten van de oudere machines. Bart Renders: “Enkele van onze high runners worden afgevuld op de oudste machines, die 15 tot 25 jaar oud zijn. Daarop zit vaak nog oude persluchttechnologie. Door te retrofitten willen we de energie-efficiency verbeteren.” Verder is er veel gedaan aan automatisering, waarin de Festo componenten eveneens een rol spelen. En het derde argument om te retrofitten, is standaardisatie. Standaardisatie van de Festo componenten maakt het voor de onderhoudstechniekers gemakkelijker en vermindert de noodzaak om een grote voorraad aan reserve-onderdelen aan te houden. Jacques IJs heeft desondanks een flinke voorraad Festo componenten. “En als we een onderdeel missen, kunnen we terugvallen op de stock van Rindus, hier nog geen tien minuten vandaan”, zegt Bart.

Pre-Audit ISO 11011

In een ijsfabriek is energie een grote kostenpost. Zeker in de huidige tijd. Energie-efficiency heeft daarom alle aandacht. Om klanten te helpen hun energiekosten van het persluchtsysteem te beperken, heeft Festo Energy Solutions een audit ontwikkeld. Festo is als eerste in de wereld door TÜV Süd gecertificeerd voor ISO11011:2013 audits voor persluchtsystemen. Hiervan afgeleid is er een snelle scan, de Pre-Audit ISO11011, die is eveneens door TÜV SÜD goedgekeurd. “In anderhalve dag doorlopen we de fabriek en controleren het persluchtsysteem op lekkages, doen metingen van werkdruk- en systeemdruk, meten met mobiele sensoren de drukval op de hoofdleiding, controleren de persluchtkwaliteit en loggen data van de compressoren. De klant krijgt een gedetailleerd rapport”, zo vat Johan De Peyper, Energie consultant bij Festo, de aanpak van de Pre-Audit samen. Bij Jacques IJs is dit samen met Rindus gedaan, dat de installatie in de fabriek goed kent. Koen Crauwels, Product Manager Linear Motion & Pneumatics bij Rindus, vertelt over het belang van de scan: “Minder energieverbruik betekent lagere kosten. Toch bekijken bedrijven achteraf, nadat ze ventielen en leidingen hebben vervangen, bijna nooit wat het effect is. Door zo’n scan te doen, kun je de directie laten zien dat de investeringen goed zijn geweest en, onderbouwd met cijfers aangeven wat verder nodig is.” Dit laatste komt heel concreet terug in de resultaten van de audit. Aan het eind van de tweede dag had Bart Renders al via de online tool die Festo hiervoor ontwikkeld heeft, inzicht in de aandacht- en verbeterpunten.

Bart Renders van Jacques IJs

Lokale samenwerking

Voor Festo is de toegevoegde waarde van een lokale partner onmisbaar. De intensieve samenwerking met Rindus levert voordelen op bij de opvolging van de verbeterpunten, meent Koen Crauwels. Omdat Rindus inzage heeft in de uitkomsten, kan het bij de levering van onderdelen die vervangen moeten worden, hier op inspelen. “Wij verpakken bijvoorbeeld de onderdelen per afnamepunt of per lekkage. Dat maakt het voor de onderhoudsmonteurs van Jacques IJs gemakkelijker.” De onderhoudsploeg van de ijsfabrikant koppelt aan elk verbeterpunt een job. Overigens zijn er weinig lekdetecties gevonden. “We zijn daar heel alert op”, zegt Bart Renders. “Elk lek wordt gemeld. En ongeacht of er een lekkage is of niet, bij onderhoud vervangen we elk jaar de slangen en cilinderkoppelingen.”

Méér dan lekdetectie

Zo’n Pré-Audit ISO 11011 behelst veel meer dan lekdetectie. Enkele weken na de audit presenteren de experts van Festo een eindrapport waarin ze vanuit hun expertise naar het persluchtgebruik kijken. Johan De Peyper: “Dikwijls houden bedrijven het oude drukniveau aan, ook als ze nieuwe compressoren plaatsen en met een nieuwe generatie producten aan de slag gaan. Voor veel toepassingen kun je dan volstaan met een lagere druk. Bij bepaalde toepassingen, zoals vacuüm, zie je dan zelfs betere resultaten.” Ook bij Jacques IJs is dit advies uit de scan gekomen. Testen hebben vervolgens uitgewezen dat met een lagere persluchtdruk een effectief beter vacuüm wordt behaald.

Besparingen

Festo heeft voor de ijsfabriek een berekening gemaakt hoe het met een andere vacuümgenerator 5 liter perslucht per minuut kan besparen. “Dat lijkt niet veel, maar bij 100 generatoren kun je wel veel besparen”, zegt Johan De Peyper. Ook het loggen en analyseren van de data van de nieuwe compressoren leverde een interessante besparingstip op. Een van de compressoren blijkt ’s nachts, als er buiten het hoogseizoen geen perslucht nodig is, de druk te verhogen om tegen de ochtend weer op de gewone druk over te gaan. “Dat wisten we zelf niet. En één bar lagere druk levert 8 procent energiebesparing hebben we geleerd”, legt Bart Renders uit. “En als de energieprijs maal vier omhoog gaat, loopt de besparing op perslucht ook met een factor 4 op”, vult Johan De Peyper aan. Hij vindt de uitkomst van de scan voor Jacques IJs overigens erg positief. “Chapeau voor hoe het bedrijf met perslucht omgaat.”

De voorraad Festo artikelen om flexibel te kunnen zijn

Investeringen zijn lonend

De resultaten laten een significant besparingspotentieel zien, dat zorgt ervoor dat Bart Renders blij is dat Festo en Rindus de Pre-Audit ISO11011 hebben uitgevoerd. “Voor ons is perslucht belangrijk. Deze audit bevestigt dat we op de goede weg zitten.” De investeringen van de voorbije jaren hebben geloond. Het retrofitten van de oudere machines is zinvol.